Wednesday, January 21, 2009

नया युगको प्रारम्भ


राष्ट्रपति भवनमा प्रवेशको रौनक

वासिङ्टन, – शपथग्रहणपछि बाराक ओबामा संयुक्तराज्य अमेरिकाको राष्ट्रपतिमात्र होईन, संसारकै शक्तिकेन्द्र मानिने ´व्हाइट हाउस´ प्रवेश गर्ने दिन पनि हो । यही दिन निवर्तमान राष्ट्रपति जर्ज डब्लु बुस आठ वर्षदेखि बस्दै आएको व्हाइट हाउस ओबामालाई जिम्मा लगाएर बाहिरिन्छन्।

गेरी जे वाल्टर्स गत वर्ष अवकाश पाउनुअघिसम्म व्हाइट हाउसका प्रमुख सहयोगी थिए। उनले यो पदमा रहेर छ जना राष्ट्रपतिको तामझामपूर्ण व्हाइट हाउस प्रवेश आफ्नै आँखाले देखे। तीमध्ये चारजनाको पूरै कार्यकालभरि उनी साथ थिए। उनी यो सेतो महलमा नयाँ राष्ट्रपति र उनको परिवार प्रवेश गर्दा छाउने रौनक यसरी वर्णन गर्छन् :

अमेरिकी प्रचलनअनुसार निवर्तमान राष्ट्रपतिले शपथग्रहणको दिन बिहान १०:४५ देखि ११:०० बजेसम्म मात्र व्हाइट हाउस बस्न पाउँछन्। उनी नवनिर्वाचित राष्ट्रपतिका साथ क्यापिटोल हिलतिर लागेपछि मात्र बुसको व्हाइट हाउसलाई ओबामाको घर बनाउने चाँजोपाँजो मिलाउने काम सुरु हुन्छ।

नयाँ राष्ट्रपति फर्कनुअघि व्हाइट हाउसका आवासीय कर्मचारी छ घण्टा खट्छन् घरको व्यवस्थापनमा। मर्मतसम्भार कर्मचारी, सहयोगी कामदार, भान्छेसहित ९३ जनाको समूहका लागि यही ६ घण्टा सबभन्दा बढी व्यस्त हुनुपर्ने समय हो।

बेलुकी ५ बजेतिर ओबामा शपथग्रहण सकेर व्हाइट हाउस छिर्दा त्यो घरको भित्री साजसज्जा अर्कै भइसकेको हुन्छ। कुर्सी टेबुल कहाँ राख्ने, खाट कोठाको कुन कुनामा लगाउने, कुन कोठामा कस्तो खाट राख्ने, ओच्छ्याउन कसरी व्यवस्थित गर्ने यी सबै विषयमा त्यहाँका आवासीय सहयोगीले निर्णय गर्छन्। त्यसपछि ओबामाकी छोरीले कुन कोठा छान्लिन् त? त्यो एकदमै तनावपूर्ण समय हो। मैले आफ्नो हिस्साको काम सकिसकें।

व्यक्तिगत चीज
व्हाइट हाउसभित्रका फर्निचर तथा अन्य व्यक्तिगत सामग्री फेरि प्रयोग गर्ने कि नगर्ने भन्ने कुरा नयाँ आउने परिवारले निर्धारण गर्छ। यसअघि राष्ट्रपति बुसले आफूसँग धेरै फर्निचर तथा व्यक्तिगत सामान ल्याएका थिएनन्। उनीसँगै व्हाइट हाउस भित्रिएका सामानमा लुगाफाटो, किताब र तस्बिर बढी थिए। त्यतिखेर उनले टेक्ससमा नयाँ घर बनाएका थिए।

यो श्वेत महलमा बसोबास गरेका अधिकांश परिवार यहाँ पर्याप्त फर्निचर भएकाले छानीछानी प्रयोग गर्न पाइने बताउँछन्। संख्यामात्र होइन, ती फर्निचरको गुणस्तर पनि उच्च कोटीको हुन्छ। केही सामान्य फर्निचर पनि छन्, जसलाई परिवारले इच्छाअनुसार विभिन्न कोठामा विभिन्न तरिकाले सजाउन सक्छन्। व्हाइट हाउसभित्र एउटा गोदाम भएकाले अनावश्यक फर्निचर त्यहीँ लगेर राखिन्छ।

राष्ट्रपतिले दैनिक कामकाज गर्ने ´ओभल´ कार्यालयको परिवर्तनचाहिँ सबभन्दा गाह्रो काम हो। शपथग्रहणपछि सबभन्दा छिटो प्रयोगमा आउने कोठा पनि यही हो। कहिलेकाहीँ त नवनिर्वाचित राष्ट्रपति शपथग्रहणकै दिन यहाँ छिर्छन्।

यसबाहेक कोठाका गलैंचा, भित्तामा झुण्ड्याइएका कलाकृति, पुराना राष्ट्रपतिका तस्बिर र उनले प्रयोग नगर्ने चीजबीजहरू पनि कहिलेकाहीँ नयाँ ढंगले राखिन्छ। नयाँ परिवारका लागि घर सजाउँदा सबभन्दा महत्वपूर्ण र सबभन्दा बढी समय लाग्ने काम यो पनि हो।

अत्यन्त भावुक
मेरो समयमा व्हाइट हाउसभित्रको कुनै ´गसिप´ केही छैन। निवर्तमान राष्ट्रपति बुस बढी समय सर्वसाधारणबीच घेरिएर रहन्थे। उनी एकदमै भावकु मान्छे हुन्, आफ्ना पिताजस्तै। उनको परिवारका सदस्यसँग अत्यन्त राम्रो सम्बन्ध थियो। उनी एकदमै भलाद्मी र रसिलो स्वभावका व्यक्ति हुन्। त्यही भएर प्रधानमन्त्री टोनी ब्लेयरसँग उनको राम्रो सम्बन्ध कायम भएको मेरो विश्वास छ। उनीहरू दुवै ठट्यौला र मायालु स्वभावका थिए। अहिले उनलाई जुन ढंगले चित्रण गरिएको छ, इतिहासको कुनै समयमा गएर उनको कार्यकाललाई त्योभन्दा फरक र राम्रो तरिकाले हेरिनेछ भन्ने मलाई लाग्छ। शपथग्रहणको दिन म यो तामझाम सधैं सम्झन्छु। राष्ट्रपति परिवारसँग हुने प्रत्यक्ष सम्पर्कबाट म सधैं उत्साहित भएँ।

Monday, January 19, 2009

बर्डफ्लु नेपालको अहिलेसम्मको ठूलो समस्या : कृषि मन्त्री

वीरगन्ज माघ ५ कृषि तथा सहकारी मन्त्री जयप्रकाशप्रसाद गुप्ताले पूर्वी नेपालमा भेटिएको ´बर्डफ्लू´ मुलुकको वर्तमान सबै समस्याभन्दा बढी विकराल भएको बताएका छन्।
रिपोर्टस क्लब पर्साद्वारा आइतबार बिहान वीरगन्जमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा मन्त्री गुप्ताले यसको निराकरणका लागि सम्पूर्ण देशबासी एकजुट हुनुपर्ने बताए। ´यो नेपालमा भएको सबैभन्दा ठूलो समस्या हो´, उनले भने– ´यसको समाधानका लागि सर्वसाधारण तथा संचारकर्मीलाई आ–आफ्नो तर्फबाट सहयोगी भूमिका खेल्न आग्रह गर्दछु।
केही दिनअघि नेपालको पूर्ववर्ती शहर काकडभिट्टामा बर्डफ्लू भेटिएपछि सरकार अत्यन्तै गम्भीर भएको उनले बताए। सुविधा सम्पन्न देशमा समेत निराकरण गर्न नसकेको यो समस्या नेपालजस्तो देशका लागि दुर्भाग्य भएको उनले सुनाए। ´म यसै मञ्चबाट विश्व खाद्य संगठन, युरोपियन युनियन, विश्व स्वास्थ्य संगठनलगायत्सँग सहयोगको आग्रह गर्दछु´, उनले थपे– ´यस विकराल समस्यासँग नेपाल एक्लै जुध्न सक्दैन। नेपाल बर्डफ्लू भेटिने संसारको ६६ औं अभागी देश बनेको मन्त्रीले सुनाए। आजैबाट पक्षी मारिने मन्त्री गुप्ताले प्रभावित क्षेत्रलाई लक्षित गरी आजबाट पक्षी तथा पक्षीजन्य पदार्थ नष्ट गर्न १० वटा ´किलिङ टोली´ त्यसतर्फ गएको जानकारी दिएका छन्। टोलीले ४–५ दिनभित्रमा प्रभावित क्षेत्रका हाँस, कुखुरा, परेवा, लौकाटलगायतका पक्षी मारिने उनले जानकारी दिए। साथै पक्षीसँग सम्बन्धित दानालगायत्का पदार्थ पनि नष्ट गरिने जानकारी दिए। त्यस भेगका केही मानिस उक्त अभियानको विरोधमा उत्रेकामा चिन्ता जनाउँदै मन्त्री गुप्ताले यस अभियानमा सहयोग गर्न त्यहाँका बासिन्दालाई आग्रह गरे। ´हाँस परेवाको मूल्य राजमार्गमा मारिएका पक्षीको क्षतिपूर्ति जसरी नमाग्न आग्रह गर्छु´, उनले थपे– ´मुलुकका अन्य भागमा यो समस्या नजाओस् भन्नाका लागि उहाँहरुले सहयोग गर्न जरुरी छ। हाँस, परेवाको मूल्य नपुगको भन्दै त्यहाँका बासिन्दाले विरोध गरेका हुन्। कार्यक्रममा मन्त्रीले अण्डा खाए होटल सम्झनामा आयोजित कार्यक्रमको समाप्तिसँगै आयोजकले उपलब्ध गराएको नास्तामा अण्डासमेत समावेश थियो। सीमावर्ती सहर वीरगन्ज संचारकर्मीले अण्डा खान अनकनाएपछि मन्त्री गुप्ताले प्लेटबाट अण्डा निकालेर कपाकप खाएका थिए। उनले अण्डा खाएको दृष्य खिच्न पत्रकारको तछाडमछाड भएपछि मन्त्री गुप्ता ´सेतो अण्डा त है नि´ भन्दै झस्केका थिए।

Saturday, January 17, 2009

चर्चित टेलिभीजन कार्यक्रम बहसका प्रस्तोता इन्द्र लोहनीको निधन

लामो समयदेखी नेपाल टेलिभीजनमा चर्चित रहेको कार्यक्रम बहसका संचालक इन्द्र लोहनीको माघ तीन गते (जनवरी १६ ) शुक्रबार काठमाडौंमा निधन भएको छ । समाचार स्रोतका अनुसार सांझ आफ्नै निवासमा अचानक ह्रिदयघात बाट उहांको निधन भएको हो । सांझ ९ बजे अस्पताल मा पुर्याउंदा उहांको निधन भैसकेको स्रोतले जनाएको छ । झापा घर भएका लोहनीको श्रीमती र २ छोरी हुनुहुन्छ् ।

Friday, January 9, 2009

एमालेमा महासचिवको प्रतिवेदन लामो भएकामा विरोध

अराजक व्यवहार रहेसम्म एमाले माओवादीप्रति नरम हुन नहुनेविद्या चापागाईं, काठमाडौं पुस २४सत्तारुढ नेकपा एमालेमा केन्द्रीय सदस्यहरुले महासचिव झलनाथ खनालको राजनीतिक प्रतिवेदन लामो भएकामा रोष प्रकट गर्दै त्यसलाई छोटो बनाउन माग गरेका छन्। एमालेको जारी २३ औं बैठकमा बिहीबार बोल्ने सदस्यहरुले लामो राजनीतिक प्रतिवेदन लामो भएको उल्लेख गर्दै स्थानीय तहका आमकार्यकर्ता तहसम्म लैजानुअगाडि त्यसलाई छोटो बनाउन दबाब दिएका हुन् । बैठकमा महासचिवले प्रस्तुत गरेको प्रतिवेदन ८० पेज लामो छ । एमाले नेता सुरेन्द्र पाण्डेका अनुसार बैठकमा सदस्यहरुबाट प्रतिवेदनमा सातौं महाधिवेशनपछिको उपलब्धि र पार्टीका कमजोरीका विषयलगायत राज्यको पुनस्रंरचनाको सवाललाई प्रतिवेदनमार्फत् नै समेट्नुपर्ने सुझाव आएको जानकारी दिए । ´प्रतिवेदनमा कतिपय कुरा दोहोरिएका छन् भने राज्यको पुनस्रंरचनालगायतका कतिपय सवाल छुटेकाले तिनलाई पनि समेट्नुपर्छ भन्ने विषयमा बैठकमा छलफल भयो´ उनले भने । आसन्न आठौं महाधिवेशनको तयारी तथा त्यसमा प्रस्तुत हुने राजनीतिक प्रतिवेदनलगायतका दस्तावेजलाई अन्तिम रुप दिन एमालेको मंगलबारदेखि २३ औं केन्द्रीय कमिटीको बैठक बसिरहेको छ। एमाले स्थायी कमिटी सदस्य ईश्वर पोखरेलले बैठकमा जनताको बहुदलीय जनवादले एमालेको कार्यदिशा निर्देश गर्ने भएकाले त्यसलाई समयअनुसारको थपघट गर्दै समृद्ध बनाउनुपर्ने तर यसको विकल्प भने खोज्न नहुने विषयमा छलफल भएको जानकारी दिए।स्रोतका अनुसार बैठकमा वक्ताहरुले वाईसीएलको अराजक गतिविधि बढेकाले एमालेले माओवादीप्रति नरमपना देखाउन नहुने धारणा व्यक्त गरेका छन्। माओवादी र एमालेको राजनीतिक धार अलग भएका कारण माओवादीसँग कुनै पनि हालतमा पार्टीको कार्यगत एकता हुन नसक्ने विचारसमेत उनीहरुको थियो। एमाले नेता सुरेन्द्र पाण्डेका अनुसार ´कतिपय सवालमा माओवादीसँग सहकार्य गर्न सकिन्छ भने कतिपय कुरामा उनीहरुसंग सघर्ष पनि गर्नुपर्ने हुन्छ´ भन्दै सदस्यहरुले बैठकमा राजनीतिक हिसाबले अघि बढ्ने क्रममा कतिपय सवालमा माओवादीलाई रुपान्तरण पनि गर्न सकिने भएकाले तीन शब्द सहकार्य संघर्ष र रुपान्तरणलाई प्रतिवेदनमा राख्नुपर्ने सुझाव दिए ।कतिपय सदस्यले संविधानसभामा ६० प्रतिशत सदस्य वामपन्थीले जितेका छन् भन्दै महासचिवले माओवादीको विजयलाई पनि एमालेको उपलब्धिको रुपमा व्याख्या गरेकामा आपत्ति प्रकट गरेका थिए । उनीहरुले माओवादीविरुद्ध कडा रुपमा प्रस्तुत हुन सरकारमा रहेका आफ्ना नेताहरुलाई आग्रह गरेका थिए ।बैठकमा रघु पन्त रवीन्द्र श्रेष्ठ केदार न्यौपाने राजेन्द्र पाण्डेसहितका १३ केन्द्रीय सदस्यले महासचिव खनालको प्रतिवेदनमाथि बोलेका थिए । प्रतिवेदनमाथिको छलफल शुक्रबारसम्ममा सकिने स्रोतले जनाएको छ । बैठकमा बिहीबारसम्म जम्मा २५ सदस्यले बोल्ने क्रम सकिएको छ । बैठक शुक्रबार बिहान ११ बजेदेखि पुनः बस्नेछ।

Thursday, January 1, 2009

पशुपतिमा ताल्चा काटेर मूल पुजारीको प्रवेश , सर्वोच्चद्वारा नयां पुजारीलाई पुजाआजा गर्न नदिन अन्तरिम आदेश

पशुपति पश्चिमतर्फको मुख्य ढोकाको ताल्चा काटेर मूल पुजारी डा. विष्णुप्रसाद दाहाललाई पशुपतिभित्र प्रवेश गराएपछि दाहालले पूजापाठ सुरु गरेका छन्। आधुनिक नेपालको इतिहासमै पशुपतिको ताल्चा काटिएको यो पहिलो घटना हो। त्यसअघि मुस्लिम आक्रमणकर्ता गयासुद्दिनले उक्त मन्दिरमा जवर्जस्ती प्रवेश गरेका थिए। बासुकी मन्दिरका निवर्तमान भट्टले रामचन्द्रले साँचो दिएपछि बासुकी मन्दिरको भने ताल्चा काट्नु परेन। यतिबेला बासुकी मन्दिरका पुजारी शालिग्राम ढकाल मन्दिर बाहिर रहेर पाठ गरिरहेका छन् भने पशुपति क्षेत्र विकास कोषका पदाधिकारी र प्रहरीहरु काटिएको ताल्चाको मुचुल्का तयार पारिरहेका छन्। यसैबीच कोषले मन्दिरको सुरक्षाका निमित्त सिनामंगलस्थित सशस्त्र प्रहरीलाई पत्र लेखेको छ। मन्दिर क्षेत्र अहिले प्रहरी नियन्त्रणमा छ भने परिसरभित्र सर्वसाधारणको प्रवेश अझै खुलेको छैन। ताल्चा काट्ने समूहको नेतृत्व माओवादी भातृसंगठन नेवा राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चाका महासचिव पवनमान शाक्यले गरेका थिए।
उता सर्वोच्च अदालतले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालद्वारा नियुक्त पशुपतिनाथका मूल पुजारी विष्णु दाहाल र पुजारी शालिकराम ढकाललाई पुजाआजा गर्न नदिन अन्तरिम आदेश जारी गरेको छ। सर्वोच्चका न्यायाधीश बलराम केसीले सरकार र पशुपति विकास कोषका नाममा पुजारी सम्बन्धी परेको रिटमा अन्तिम फैसला नभएसम्मका लागि दाहाल र ढकाललाई पुजाआजा गर्न नदिन आदेश जारी गरेका हुन्। आदेशमा पुरानै मूल भट्ट र भट्टलाई पूजाआजा गर्न दिन सरकारलाई निर्देश गरिएको छ।